Ο Μιστράς του Αιγαίου. Το ιστορικό χωριό με τα πέτρινα σπίτια που μοιάζουν σαν να σκαρφάλωσαν στα βράχια!!

Στην κεντρική Χίο σε απόσταση 18 χιλιομέτρων από την Πρωτεύουσα βρίσκεται ο ιστορικός οικισμός Ανάβατος ή Μιστράς του Αιγαίου όπως τον αποκαλούν λόγω της αρχιτεκτονικής του.

Το χωριό είναι κτισμένο μέσα σε ένα άγριο τοπίο με απότομες πλαγιές και βράχια να αποτελούν τους αποκλειστικούς πρωταγωνιστές του σκηνικού.

Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν υλοτόμοι που στάλθηκαν από τον Κωνσταντίνο τον Μοναχό για την κατασκευή της Νέας Μονής. Σήμερα οι λιγοστοί κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια αμπελιών, ελιών και φιστικιών.

Στον Ανάβατο γράφτηκε ένα από τα κομμάτια της ιστορίας της Χίου, στην επανάσταση του 1821 και στις σφαγές του 1822. Ήταν ένας τόπος μαρτυρικός, το τελευταίο προπύργιο της ελευθερίας και το Ζάλογγο της Χίου που με προδοσία έπεσε στα χέρια του κατακτητή.

Μέχρι και σήμερα μένει ζωντανός ο μεγάλος Ταξιάρχης που είναι το μόνο κτίσμα το οποίο δεσπόζει από μακριά υπερήφανος ανάμεσα στην μυστηριακή γαλήνη της αέρινης νεκρής αυτής πόλης.

Όχι πολύ μακριά από την μοναδική πύλη του τείχους συναντάς μία επιβλητική οικοδομή που κυριαρχεί ανάμεσα στα κτίσματα της ανατολικής πλευράς του.

Είναι το λεγόμενο «Τριώροφο» που αποτελείται από το λιοτρίβι, το διδακτήριο, την Δεξαμενή και την εκκλησία της Παναγιάς. Ο οικισμός-μνημείο είναι ένα ποίημα ομορφιάς χάρη στα πυργωτά σπίτια του, τις αψίδες, τα τόξα και τα κατακόρυφα σχεδόν καλντερίμια του.